In Nederland zijn er agrarische bedrijven die kinderopvang bieden. Dat varieert van gastouders die op hun boerderij een aantal kinderen opvangen tot bedrijven die er speciaal op ingericht zijn om meer kinderen te ontvangen in een professioneel kinderdagverblijf. Daarnaast zijn er agrarische ondernemers die (evt. naast kinderdagopvang) buitenschoolse opvang aanbieden (BSO).
De agrarische kinderopvang onderscheidt zich van de gewone kinderopvangcentra door het feit dat zij opvang bieden binnen een agrarische setting. Bij de opvang van de kinderen maken ze gebruik van de veelzijdige landelijke en agrarische omgeving van hun boerderij en bieden passende activiteiten voor klein en groot. Kinderen komen in contact met de (hobby)dieren van de boerderij, maar ook met de planten in de moestuin etc.
De opvang moet voldoen aan de gangbare regels, zoals de Wet Ruimtelijke Ordening en Milieu en overige gezondheids- en veiligheidseisen gesteld aan de kinderopvang. Daarnaast is het dagelijks reilen en zeilen in de kinderopvang ook aan regels gebonden; denk hierbij aan alle bepalingen uit de Wet Kinderopvang
Ongeveer 45 professionele agrarische kinderdagverblijven zijn verenigd in de coöperatie Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK). De vereniging is bedoeld voor agrarische ondernemers met een kinderdagopvang voor 0-4 jarigen, ondernemers die ruimte bieden voor buitenschoolse opvang (BSO) en ondernemers die beide mogelijkheden aanbieden.
De VAK stelt zich tot doel om agrariërs te ondersteunen bij het starten en exploiteren van een kinderdagverblijf op hun agrarische bedrijf. De VAK laat haar formule toetsen aan de ISO9001 norm door een erkende keuringsinstantie, dit zorgt voor boring van de kwaliteit binnen de VAK. Alle leden zijn volgens deze norm gecertificeerd. Elk jaar komen er meer leden bij die dit certificaat behalen.
Tabel Ontwikkeling agrarische kinderopvang 2007-2018
2007 | 2009 | 2011 | 2013 | 2018 | |
Bedrijven | 20 | 64 | 209 | 219 | 245 |
Omzet (in mln. euro) | 4 | 14 | 20 | 26 | 78 |
Tabel Ontwikkeling agrarische kinderopvang gesplitst naar kinderopvang en gastouderopvang
2007 | 2009 | 2011 | 2013 | 2018 | |
Totaal aantal | 20 | 64 | 209 | 219 | 245 |
- kinderopvang | 10 | - | 60 | 70 | 95 |
- gastouderopvang | - | - | 149 | 149 | 150 |
Omzet (in mln. euro) | 4 | 14 | 20 | 26 | 78 |
- kinderopvang | 2 | 14 | 18 | 23 | 76 |
- gastouderopvang | 1,5 tot 2 | 2 tot 3 | 2 | ||
Gemiddelde omzet per kinderopvang (in euro) | 200.000 | 220.000 | 300.000 | 330.000 | 800.000 |
Toename aantal bedrijven
Het totale aantal bedrijven dat kinderen opvangt is ten opzichte van 2013 met 12% toegenomen naar circa 245 bedrijven. Hiervan zijn ongeveer 95 bedrijven met zowel kinderdagopvang (KDV), buitenschoolse opvang (BSO), peuteropvang als vakantieopvang. Van deze bedrijven is ongeveer de helft aangesloten bij de Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK). De overige bedrijven met kinderopvang (150) bieden zogenaamde gastouderopvang aan. Agrarische kinderopvang vindt voor het grootste deel plaats op melkveebedrijven.
Omzet explosief toegenomen
De omzet in de agrarische kinderopvang is de afgelopen vijf jaar explosief gestegen: van 26 miljoen in 2013 naar 78 miljoen in 2018. Deze omzetstijging komt bij de tak kinderopvang vandaan. Een groei van het aantal kindplaatsen, meer bedrijven, een hogere bezettingsgraad, hogere tarieven en langere openingstijden van de kinderopvang zorgen voor een fors hogere omzet. Een andere reden voor deze forse omzetstijging is dat er in 2013 met een te laag aantal bezette kindplaatsen is gerekend. Met een correctie hiervan komt de omzetstijging tussen 2013 en 2018 niet uit op 52 mln. euro maar op 40 mln. euro. In 2018 heeft een gemiddeld bedrijf 32 verkochte KDV plaatsen en 11 BSO plaatsen.
De gemiddelde omzet van gastouderopvang is 13.200 euro. Ondanks een hoger uurtarief is dit als gevolg van een reëlere en lagere inschatting van het aantal verkochten uren per gastouder iets lager dan in 2013.
De omzet per bedrijf verschilt enorm: van gemiddeld ongeveer 13.200 euro in de gastoudergezinnen tot gemiddeld 800.000 euro op de kinderopvang.