KRW-nummer: 09073
Contact: André Bannink (bannink@riwa.org)
 
Inleiding en conclusie uit eindrapportage zoals in 2102 op de website te vinden was.
 
Inleiding
Zes miljoen mensen uit Nederland, België en Frankrijk drinken dagelijks water dat uit Maaswater is geproduceerd. Het is daarom van groot belang dat het Maaswater, de bron voor dit drinkwater, schoon is. Helaas worden er nog steeds resten van gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen in het water van de Maas en haar zijrivieren; deels zelfs boven de drinkwaternorm van 0,1 µg/l.
Doel van het project ‘Samen werken aan een schone Maas’ is om de belasting van het Maaswater met gewasbeschermingsmiddelen te verminderen. Riwa Maas heeft samen met fabrikanten van spuitmachines en zuiveringssystemen en 100 telers en loonwerkers gewerkt aan minder emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar de Maas. Het project is financieel mogelijk gemaakt door Agentschap NL van het Ministerie I&M, Federatie Agrotechniek, Provincie Noord-Brabant en RIWA Maas.
Inhoudelijk is het project ondersteund door CLM Onderzoek en Advies, DLV Plant en PPOWUR. Deelnemende fabrikanten zijn: Agco Netherlands, Agrifac Machinery, Homburg Machinehandel, Kamps de Wild, Kverneland Group, KWH Holland, Lemken en Wingssprayer (t/m 2011). Emissiereducerende spuit- en zuiveringstechniek stond daarbij centraal. De technieken zijn onderzocht, gedemonstreerd en vooral: in de praktijk toegepast. De resultaten hiervan zijn breed verspreid. Ook zijn de mogelijkheden voor een ‘Investeringsregeling emissiereducerende spuittechniek’ verkend.
 
Conclusies
De unieke samenwerking tussen drinkwaterbedrijven, telers en fabrikanten van spuittechnieken heeft mooie resultaten opgeleverd. Alle partijen hebben kennis gedeeld over emissiereducerende technieken, hebben veel van elkaar geleerd en hebben concrete stappen voorwaarts gemaakt in het toepassen ervan in de praktijk en het verder ontwikkelen van technieken.
 
Helft telers investeert in spuit- en zuiveringstechniek
Ruim 100 akkerbouwers, fruittelers en loonwerkers in het stroomgebied van de Maas zijn samen met 8 fabrikanten van spuittechniek aan de slag gegaan om de emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater te verminderen. Samen met een tegemoetkoming in de kosten heeft dit erin geresulteerd dat 47 deelnemers daadwerkelijk hebben geïnvesteerd in emissiereducerende spuittechnieken of een zuiveringssysteem. En 12 telers hebben gewerkt aan de optimale afstelling en toepassing van hun eigen spuitsysteem.
Uit het project blijkt dat financiële ondersteuning zorgt voor een snellere vervanging van oudere spuittechnieken en daarmee voor emissiereductie. Om nog meer telers te stimuleren aan de slag te gaan met emissiereducerende technieken is binnen het project een Investeringsregeling emissiereducerende spuittechniek’ opgesteld.
 
Vermindering emissie nu en in de toekomst
De door telers aangeschafte technieken variëren in gebruiksreductie van gewasbeschermingsmiddelen (5-70%) en driftreductie (55-99%). De gemiddelde gebruiksreductie van gewasbeschermingsmiddelen van de technieken aangeschaft door telers binnen het project is ongeveer 14%. De gemiddelde driftreductie van de driftreducerende technieken die zijn aangeschaft is ongeveer 84%. Monitoring van de waterkwaliteit grenzend aan percelen waar driftreducerende technieken zijn toegepast, bevestigt dat er bij gebruik van driftreducerende technieken nauwelijksgewasbeschermingsmiddel in het oppervlaktewater komt. En deze emissiereductie geldt niet alleen nu, maar ook voor de toekomst, aangezien de meeste technieken ook de komende 10 jaar zullen worden toegepast.
 
Nog winst te behalen in praktische toepassing
De binnen het project uitgevoerde onderzoeken varieerden van tests met individuele technieken tot generiek onderzoek. Op basis hiervan zijn een aantal technieken verder doorontwikkeld. Hoewel de technieken een bepaalde emissiereductie mogelijk maken, is het de gebruiker die bepaalt in hoeverre die emissiereductie ook wordt bereikt. Want ook IX rijsnelheid en spuitboomhoogte hebben grote invloed op de hoeveelheid drift en de verdeling van de spuitvloeistof tijdens een bespuiting.

• Verlaging van de spuitboomhoogte van 50 naar 30 cm zorgt voor 56% minder drift. Getest is dat dit met de huidige generatie spuitbomen ook technisch mogelijk is.
• Drift neemt toe bij hogere rijsnelheid. De geteste driftreducerende doppen blijven wel in dezelfde driftreductieklasse wanneer de spuitboomhoogte van 50 cm naar 30 cm wordt teruggebracht.
• Afhankelijk van het doptype heeft de rijsnelheid ook meer of minder effect op de bedekking.

 
Techniek biedt handvatten voor behalen KRW-doelen
Techniek stond centraal binnen het project. Op basis van onderzoek en praktijkervaringen binnen het project zijn 11 perspectiefvolle emissiereducerende technieken en zuiveringssystemen overzichtelijk beschreven. Deze informatie is breed verspreid via website, informatiekaarten, nieuwsbrieven, een film, tijdens verschillende agrarische evenementen en tijdens de slotmanifestatie van het project. De informatie biedt praktische handvatten voor Rijk, provincies, waterschappen en gemeenten om de KRW-doelen te halen.
Alle eindrapportages waren te vinden op de website http://www.riwa-maas.nl/ . Deze website is vanaf eind 2014 gesloten. Rapportages zijn wel op te vragen bij RIWA Maas.