Sommige maatregelen zijn alleen rendabel wanneer deze op een natuurlijk moment worden getroffen.
Zo is het vervangen van conventionele armaturen met fluorescentielampen voor verlichting door middel van armaturen met LED-lampen alleen rendabel als de verlichting toch al opnieuw geplaatst moest worden. Bijvoorbeeld omdat ze aan vervanging toe waren of omdat de ondernemer een verbouwing uitvoert waarbij de oude verlichting uit het plafond wordt verwijderd.
Het moment waarop gevelonderhoud plaatsvindt, is een natuurlijk moment. De investeringskosten van een energiebesparende maatregel zijn op een natuurlijk moment vaak lager omdat de ondernemer dan toch al een deel van de investeringskosten heeft. Bij een natuurlijk moment zijn daarom bij het opstellen van de lijsten alleen de meerkosten van maatregelen meegenomen in de berekening van de terugverdientijd. Wanneer een maatregel alleen op een natuurlijk moment rendabel is, dan is in de lijst van maatregelen aangegeven dat de maatregel alleen op een natuurlijk moment getroffen hoeft te worden.
Een natuurlijk moment in een inrichting doet zich voor wanneer een drijver een gepland of ongepland investeringsmoment heeft. Geplande investeringsmomenten zijn bijvoorbeeld
De drijver van de inrichting is het beste op de hoogte of sprake is van natuurlijke momenten. Daarom benoemt hij wanneer de natuurlijke momenten in zijn bedrijfsvoering zich voordoen en welke situaties als ongeplande natuurlijke momenten te bestempelen zijn. Op dat moment treft de drijver de erkende maatregel voor energiebesparing. Het bevoegd gezag kan met de drijver van de inrichting hier afspraken over maken. Als ondanks de afspraak een gepland onderhoud, een verbouwing of anderszins niet doorgaat, dan vervalt het natuurlijk moment en zal de drijver van de inrichting niet aan deze afspraak gehouden zijn. Heeft een ondernemer zich in het verleden niet aan afspraken zoals deze gehouden, dan kan dit een reden zijn om de afspraken over natuurlijke momenten in maatwerkvoorschriften vast te leggen. Wanneer het gaat om verbouw en er sprake is van een bouwvergunning, kan de toezichthouder bij het verlenen van de bouwvergunning de drijver ook (nogmaals) aanspreken op het treffen van de dan mogelijke maatregelen.
Zelfstandige momenten
Naast de ‘natuurlijke momenten’ wordt in de Activiteitenregeling ook gesproken van ‘zelfstandige momenten’. Dit houdt in dat een maatregel zich op elk moment, dus ook als geen sprake is van onderhoud of anderszins, binnen 5 jaar terugverdient. Wanneer op korte termijn zich een natuurlijk moment aandient waardoor de (toch al rendabele) maatregel goedkoper kan worden getroffen, is het redelijk dat het bevoegd gezag hiermee rekening houdt. In bijlage 10 van de Activiteitenregeling is het moment van realisatie, natuurlijk of zelfstandig moment, per erkende maatregel aangegeven.